Yüce Allah, irade, emir, kaza, izin, tahrim (yasak) ba's (gönderme) irsal, kelime (kelam) gibi sıfatlarının bu mümkünler aleminde olanlarıyla, dini olanlarının arasındaki farkı, kitabında açık açık zikretmiştir.
- Bunların kevni (Tekvini; Varlıklar alemiyle, kainatta olan hadiselerle ilgili) olanı; Allah'ın yaratması, takdir buyurup zamanı gelince de meydana getirmesidir ki, bu durum, O'nun sevmesi, emirler vermesi, mükafatlandırması ve kendi dostlarından sayması gibi sıfatlar bu sıfatlarla aynı familyadan değildir.
- Dini (teşrii / yasama / şer'i, şeriatla ilgili) olanlar ise; yüce Allah, bunları emretmiş, şeriat ve gidilecek yol olarak tespit etmiş ve bunlara uygun hareket edenlere, sevap, mükafat ve ikramda bulunmayı vaadetmiştir. Bunları yapanları, şeriatına uyanları takva sahibi kullarından saymış, üstünlük kazanarak kurtulan mutlu kişilerden olduğunu beyan buyurmuştur.
İşte bu ölçü, Allah'ın dostları ile, düşmanlarını birbirinden ayıracak en isabetli bir ölçü aletidir.
- Bir kimse, Allah'ın sevdiği ve razı olduğu işleri yaparsa ve bütün hayatını böyle geçirip öbür dünyaya intikal ederse, hiç şüphe yok ki, böyle biri Allah'ın sevip razı olduğu dostlarındandır.
- Bir kimse, eğer, Allah'ın sevip razı olmadığı işleri yapar ve bu hal üzere iken ölürse, böyle bir kişi ise, Allah'ın düşmanlarındandır.
Şimdi, yukarda zikredilen, irade, emir, kaza ve diğerlerinin ne manaya geldiğini, kevni ve dini vasıflar içinde ne yer tuttuğunu açıklamaya çalışalım.
(Kevni / Tekvini: Varlıklar alemiyle, kainatta olan hadiselerle ilgili demektir. )
(Dini / Teşrii: Şeriatla ilgili hükümlere ait demektir. )
|