ABDÜLKADİR GEYLANİ NİN BU KONUDA GÖRÜŞÜ
Tasavvuf ehlinin müteahhirinden Şeyh İmam Ebu Muhammed Abdülkadir b Ebi Salih
el Geylani Gunye adlı kitabında şöyle demektedir.Yaratıcıyı ayet ve delillerin ışığında
kısaca tanımaya gelince kişi bilmeli ki Allah bir ve yeğanedir.
Geylani sözü şuraya getirir.Allah YUKARI TARAFTADIR VE ARŞA İSTİVA ETMİŞTİR.
MÜLKÜ KAPSAMIŞTIR İLMİ EŞYAYI KAPSAMIŞTIR.Güzel söz Ona çıkar iyi amel onu yükseltir.
[Fatır 11][Allah yaratma işini GÖKTEN YERE DÜZENLER Sonra sizin saydığınız yıllardan bin
yıl kadar süren bir günde ONA ÇIKAR.[Secde 5] ALLAH HER YERDEDİR DEMEK CAİZ DEĞİLDİR
AKSİNE GÖKTE ARŞ IN ÜZERİNDEDİR DEMEK GEREKİR.NİTEKİM O ŞÖYLE BUYURMUŞTUR.
O RAHMAN ARŞ A İSTİVA ETMİŞTİR.[Taha 5]Bu konuda bir takım ayetleri ve hadisleri
zikrettikten sonra da şunları söyler.Tevil etmeksizin istiva sıfatını kullanmak gerekir.
ALLAH ZATIYLA ARŞ ÜZERİNE İSTİVA ETMİŞTİR.ONUN KEYFİYETSİZ OLARAK ARŞ IN
ÜZERİNDE OLDUĞU GÖNDERİLMİŞ HER PEYGAMBERE İNDİRİLMİŞ KİTAPTA SÖZ KONUSU
EDİLMİŞTİR.
ARŞ HAKKINDA AÇIKLAMA.ARŞ İSE KUBBEMSİDİR Ebu Davud süneninde Cübeyr b Mut im in
şöyle dediği rivayet edilir.Rasülullah a bir arap geldi ve Ey Allah ın Rasülü çok sıkıntı çektik
ve çoluk çoçuk aç kaldı dedi Ebu Davud hadisin tamamını zikreder Sonunda Rasülullah
şöyle buyurmaktadır.ŞÜPHESİZ ALLAH ARŞ-I ÜZERİNDEDİR ARŞ-IDA YERİN VE GÖKLERİN
ÜZERİNDE ŞU ŞEKİLDEDİR DİYEREK PARMAKLARINI KUBBE GİBİ BİRLEŞTİRDİ][Ebu Davud
cuma 34 35...Müslim istiska 18.]Arşın Yükseklerde oluşu konusunda Rasülullah şöyle
buyurmuştur.ALLAH TAN İSTEDİGİNİZ ZAMAN FİRDEVSİ İSTEYİN ÇÜNKÜ FİRDEVS
CENNETİN ORTASI VE EN YÜKSEĞİDİR.ONUN ÜSTÜNDE ARŞ VARDIR VE CENNETİN
NEHİRLERİ ONDAN DOĞUP AKAR.[Buhari cihad 4.Tirmizi Cennet 4.İbnu Mace zühd.39]

Bu hadislerden anlaşılmıştırki Arş mahlukatın en yükseği ve tavanıdır kubbemsidir Ne
olursa olsun yörüngeleri ister kuşatsın veya kuşatmasın Arş üsttür.Yüce Allah a nisbetle
ulvi ve süfli alemin son derece ufak olduğunun bilinmesi gerekir..

Onun en üste olduğu sarih akıl ve sahih insan fıtratı tarafından kabul edilir.Şöyle ki
Henüz hiç bir şey yok iken Allah cc vardı Sonra Alemi yarattı.Allah ın alemin üstünde
olduğu akılla bilinir İstiva da nakille ve fıtratları mükemmelleştirmekle gönderilen
peygamberlerin bildirmeleriyle bilinir.Allah ın yarattığı fıtratta  değişiklik olmaz.Filozof
lar ve diğer sapıklık ehlinin hilafına şeriat bunu bildirmiştir.Sapıklık ehli gerçekleri ters
yüz etmiştir.

MALİK İBN ENES DE ŞÖYLE DEMİŞTİR.
ALLAH ĞÖĞÜN ÜSTÜNDE VE İLMİ HER YERDEDİR.ALLAH IN GÖĞÜN İÇİNDE VE ONUNLA
KUŞATILMIŞ OLDUĞUNA ARŞA VEYA BAŞKA BİR YARATIĞA MUHTAÇ OLDUĞUNA ARŞININ
ÜZERİNE İSTİVA ETMESİ MAHLUKUN SANDALYESİ ÜZERİNE OTURMASI GİBİ OLDUĞUNA İNANAN
KİMSE SAPIKLIK İÇİNDE OLUP CAHİL VE BİD AT EHLİNDENDİR.VE SONRA ŞÖYLE DEVAM EDER..

[GÖKLERİN ÜSTÜNDE İBADET EDİLEN BİR İLAHIN BULUNMADIĞINA ARŞIN ÜZERİDE KENDİSİNE
İBADET EDİLEN VE NAMAZ KILINAN BİR RABBİN BULUNMADIĞINA HZ MUHAMMEDİN
ALLAH IN YANINA MİRAC A GİTMEDİĞİNE KUR AN IN ALLAH KATINDAN İNMEDİĞİNE İNANAN
KİMSE SAPIK BİD ATÇI MUATTILADAN BİR FİRAVN DUR.

Rasülullah s a v Allah indinde yaratıkların en seçkini en iyisi ve hepsinin en bilgini olmasına
ragmen Allah hakkında neredeliğini caiz görüyor bunu söylüyor ve Allah ın gökte olduğunu
söyleyenin bu sözünü tasvip edip onun mümin olduğuna şahadet ediyor.Ama Cehm b Safvan ve
tabileri Allah hakkında nerede sorusunun sorulmasını caiz görmüyor ve nerede olduğunu söylemenin
haram olduğunu söylüyorlar.EĞER BU BİR HATA OLSAYDI ÖNCELİKLE RASÜLULLAH BUNU RED
DEDERDİ BUNU SÖYLEYEN CARİYEYE BÖYLE DEME BU SÖZÜNLE ALLAH IN SINIRLI OLDUĞUNU
VE BİR YERDE OLUP BAŞKA YERDE OLMADIĞINI VEHMEDİYORSUN ALLAH HER YERDEDİR DEMEN
GEREKİR DEDİĞİN YANLIŞ DOĞRU BUDUR DEMELİYDİ.NE VARKİ RASÜLULLAH S A V BÖYLE BİR
ŞEY DEMEDİ CARİYENİN BU SÖZÜNÜN NE ANLAMA GELDİĞİNİ HİÇ ŞÜPHESİZ ÇOK İYİ BİLİYORDU
 VE ONU CAİZ GÖRDÜ ÇÜNKÜ İMANIN DOĞRUSU BUDUR VE BUNU SÖYLEYENİN İMANINA ŞAHİTLİK
ETMEK GEREKİR BU SEBEBLEDİR Kİ BU SÖZÜ SÖYLEDİĞİ ZAMAN RASÜLULLAH S A V O CARİYENİN
İMANINA ŞAHİTLİK ETTİ.HAK NASIL BUNUN AKSİ OLUR Kİ KUR ANDA BUNU SÖYLEMEKTE VE BUNA
ŞAHİTLİK ETMEKTEDİR