RIYANIN TEDAVISI

Her hastaligi n bir ilaci vardir. Bilen bilir, bilmeyen de bilmez. Riyanin büyüklügüne ve müslümanin ibadeti için olusturdu gu tehlikeye ragmen, onun ve ihlasa ters düsen benzeri hastalikl arin da çesitli tedavi yollari ve ilaci vardir.

Bunlardan bazilari su sekildedi r:

1- Mükellef kimse sunu yakînen bilmelidi r ki, o bir kuldur. Kul, efendisin e hizmeti karsiligi hiçbir karsilik ve ücret haketmez. Çünkü o, kullugu geregi ona hizmet etmektedi r. Efendisin den kendisine ulasan ecir ve mükafat, efendisin in iyiligind en ve ihsaninda ndir. Yaptigini n karsiligi degildir.

2- Allah'in kendisine verdigi nimetleri, fazlini ve tevfikini gözlemlemesidir. Bütün bunlar Allah'tandir, kendisind en degil!.. Ibadet etmesini vacip kilan, Allah'in dilemesid ir, onun dilemesi degil!.. Bütün hayirlar, sadece Allah'in ihsani ve bagisidir .

3- Ayiplarin i, hatalarin i ve kusurlari ni, nefsine ve seytana pay çikan durumlari gözden geçirmesidir. Amellerin her birinde az da olsa seytanin hissesi vardir, nefsin bir payi vardir. Nebi sallallah u aleyhi ve sellem'e, kisinin namazda baska seylerle ilgilenme si sorulur. Söyle buyurur: "O; seytanin, kulun namazinda n çaldigi bir asirmadir ." Göz ucuyla ilgilenme böyle olunca, kalbinin Allah'tan baskasina yönelmesi nasil olur?!.

4- Nefse; Allah Teâlâ'nin emrettigi, kalbin islahini ve ihlasi, riyakarin basaridan yoksun birakilac agini hatirlatm aktir.

5- Içinde riyayi gizlerken; Allah Teâlâ'nin, kalbinde olani bilip nefret etmesinde n korkmakti r.

6- Görülmeyen ibadetler i çokça yapmak ve bunlari gizlemekt ir. Gece namazi, gizlice verilen sadaka, yalnizken Allah korkusuyl a aglamak gibi...

7- Allah Teâlâ'yi hakkiyla yüceltmek... Bu da, isimleri ve yüce sifatlari ile tevhidi ve Allah'a kullugu tam anlamiyla gerçeklestirmekle olur.

8- Ölümü ve sekeratin i, kabri ve azabini, çocuklari ihtiyarla tan halleriyl e ahiret gününü hatirlama ktir.

9- Riyayi; riyanin girebilec egi yerleri ve gizli yönlerini bilmektir . Bu sekilde ondan tamamen sakinir.

10- Riyanin dünyadaki ve ahirettek i cezasina bakmaktir .

Ve kul bilmelidi r ki; Rasûlullah sallallah u aleyhi ve sellem'in Ibni Abbas'a vasiyetin de buyurdugu gibi; insanlar ona bir seyle fayda vermek için toplansal ar ancak Allah'in yazdigi bir seyle fayda verebilir ler.

Bu nedenle, seleften biri söyle der: "Riyanin yollarini bilen rahat eder. Insanlari n senin yaninda hayvanlar ve çocuklar gibi olmasina çalis! Ibadetind e, varliklar iyla yokluklar i arasinda, bilmeleri ile bilmemele ri arasinda fark olmasin. Yalniz Allah'in bilmesiyl e yetin!" Ömer'ul Faruk'tan Allah razi olsun. Söyle der: "Nefsine karsi bile olsa niyeti hakta halis olanin kendisiyl e insanlar arasinda olana Allah yeter. Kendisind e olmayan ile süsleneni de Allah kötü kilar." Ibnu'l Kayyim, müminlerin emiri Ömer'in "Kendisind e olmayan ile süsleneni de Allah kötü kilar" sözü üzerine söyle der: Kendisind e olmayan ile süslenen, ihlasli davranani n tam tersi olunca Allah da ona amacinin tam tersiyle muamele eder. Çünkü o, insanlara bir sey gösterir ve içinde onun aksini gizler. Amaçlananin tam tersiyle karsilik vermek, ser'an ve kader olarak sabittir. Ihlasli kimseye, ihlasinin karsiligi olarak bu dünyada mutluluk, insanlari n kalbinde yereden sevgi ve saygi verildigi gibi; iki yüzlü kimseye de, Allah'in onu insanlari n yaninda kötü kilmasiyl a cezasi henüz bu dünyadayken verilir. Çünkü o; Allah katinda, kalbini kirletmis tir. Bütün bunlar, Rabbinin güzel isimleri ve yüce sifatlari geregidir .

Riyanin ahirettek i cezasina gelince o da, rasululla h sallallah u aleyhi ve sellem'in buyurdugu gibidir: "Kim duyurursa, Allah da onu (Kiyamet günü) duyurur. Kim gösteris yaparsa Allah da onu (Kiyamet günü insanlari n önünde) teshir eder." Ayrica riyakar kimse, cehennem atesine atilacakl arin ilklerind endir.

11- Ihlasli olmak için Allah'tan yardim dilemek ve riyadan O'na siginmakt ir.

Müslümanin çokça dua etmesi, kendisini riyadan ve riyaya yolaçan etkenlerd en korumasi için Allah'a yalvarmas i gerekir.

Rasûlullah sallallah u aleyhi ve sellem bir hadiste söyle buyurur: "Sizin aranizda sirk, karincani n hareketin den daha gizlidir. Sana bir sey söyleyeyim ki onu yaptigind a sirkin küçügü ve büyügü senden uzaklasir: "Allah'im! Bilerek sirk kosmaktan sana siginirim . Bilmedigi mden de bagislanm a dilerim" de!"

********************************************************************************

Riyanin çesitleri çoktur. Riyaya karsi mücadelede ve riyanin tedavisin de Allah'tan yardim dileriz. Müslüman kardesim! Bu arada aklina gelebilec ek fakat riyadan sayilmaya n bazi durumlar da vardir. Bu durumlard an bazisi su sekildedi r:

1-) Kul kendisi istemeden, isledigi hayirli bir amel dolayisiy la insanlari n onu övmesi. Ebu Zerr radiyalla hu anh'tan su rivayet edilir. Der ki: Ey Allah'in Rasulü! Kisinin hayirli bir amel islemesin e ve insanlari n kendisine bu nedenle övgüde bulunmasi na ne dersin? Rasûlullah sallallah u aleyhi ve sellem söyle buyurur: "Bu müminin ilk sevincidi r." Bu sekilde, ihlasli kimse söhretten kaçar ve ondan hoslanmaz . Fakat Allah onun için yeryüzünde insanlar arasinda bir kabul kilar ve kul, Allah'in ihsaniyla sevinir. Riyakar ise, insanlar arasinda kabul görebilmek için zor ve zelil olan yollari seçer.

2-) Abidleri görünce, ihlas sahipleri ve salihlerl e oturunca ortaya çikan kulun hayir isleme gayreti, onun nefsinde bir istek ve arzu dogurur; azmini kuvvetlen dirir.

3-) Günahlarin gizlenmes i... Müslümanin günahlarini gizlemesi ve ilan etmemesi gerekir. Tevbe edenin Allah tevbesini kabul eder. Günahlarin açiklanmasi ve onlardan bahsetmek, fuhsun yayilmasi sayilir. Allah Teâlâ'nin kurallari ni küçümsemeye yolaçar. Rasûlullah sallallah u aleyhi ve sellem söyle buyurur: "Yaptigini açikça söyleyenler disinda ümmetimden herkes bagislani r. Yaptigini açikça söylemenin bir çesidi de, kisinin gece bir is yapmasi, sonra sabah olunca Allah onu gizlemesi ne ragmen "Ey Falan! Dün gece söyle söyle yaptim" demesidir . Rabbi, yaptigini gece gizlemis; o ise Allah'in gizledigi ni sabahleyi n açiga çikarmistir."

4-) Elbise, ayakkabi ve benzerini n güzel olmasi... Abdullah b. Mes'ud radiyalla hu anh, Nebi sallallah u aleyhi ve sellem'in söyle buyurdugu nu rivayet eder: "Kalbinde zerre miktari kibir bulunan cennete giremez." Bir adam "Kisi, elbisesin in güzel ve ayakkabis inin güzel olmasini ister" der. Söyle buyurur: "Allah güzeldir, güzeli sever. Kibir, hakka karsi büyüklenmek ve insanlari küçük görmektir."

5-) Islam'in siarini açikça göstermek... Islam; hac, umre, cuma ve cemaat gibi gizlenmes i mümkün olmayan ibadetler içerir. Kul, bunlari asikar yaptigi için riyakar olmaz. Farzlarin haklarind an biri de onlari ilan etmek ve göstermektir. Çünkü onlar, Islam'in simgeleri ve dinin siarlarid ir. Çünkü onlari terkeden kötülenmeyi ve nefreti hakeder. Dolayisiy la, açikça yaparak ithami ortadan kaldirmak gerekir.

Müslüman kardesim! Ihlasli davrandik tan ve riyadan sakindikt an sonra, seytanin sasilacak bir kapidan tekrar gelmesine karsi dikkatli ol! O kapi, kendinle övünmen, kendini begenmen, ibadeti gizlemeni begenerek bununla Allah azze ve celle'ye minnet etmendir. Bilakis, sana ihlasi kolaylast irdigi için Allah'a hamdet ve O'na sükret! O'nun önünde nefsini alçalt ve ibadet için boyun eg! Allah, ibadetler imizi dogru kilsin. Sözümüzde ve davranisi mizda bizlere, ihlasli davranmay i nasip etsin ve ibadetler imizi bereketli kilsin. Bizleri, anne-babalarimizi ve tüm müslümanlari bagislasi n. Ayrica, Allah azze ve celle'den hepimizin mutlu yasamasin i ve tevhid üzere sehit olarak ölmesini dilerim. Davamizin sonu, Alemlerin Rabbi Allah'a hamdetmek tir.