İnsan, Allah (c.c)'ın dışında sevdiklerini, Allah (c.c) için değil sadece kendisi için severse veya Allah (c.c)'tan başkasına, kendisine yardım edecek diye iltifat ve itibar eder ve yönelirse; böyle bir insan, o sevgi duyduğuna, iltifat ettiğine ve medet beklediğine; sevdiği, iltifat ettiği ve ümit beslediği oranda kulluk etmiş olur.
Amma her bir sevdiğini sadece kendi nefsi istediği için değil de, Allah (c.c) istediği için severse, Allah (c.c)'tan başka sevdiği ne varsa yalnız Allah (c.c)'ın rızasını kazanmak için severse,
Allah (c.c)'tan başka hiç bir kimseden yardım taleb etmez, imdad beklemez; yalnız Allah (c.c)'tan ümitlenirse;
Bir neticeye ulaşmak için o neticeye ulaşmanın sebeplerine gücü yettiğince sarılır ve çalışırsa; Aynı zamanda o sebeplerin yaratıcısı takdir edeni ve sahibi olarak sadece Allah (c.c)'ı görür ve itikad ederse;
Gökte ve yerde ne varsa, bütün mevcudatın haliki (yaratıcısı) ve maliki (sahibi) olarak yalnız Allah (c.c)'ı görürse; Her yaratığın Rabbi, maliki, haliki ve teshir edip yönetenin Allah (c.c) olduğuna iman eder ve kendisinin de yalnız O'na muhtaç bulunduğunu müşahade eder inanırsa;
O zaman vesilelere sarılarak iş başarmak ve varılan sonuçlar da geçerli ve caiz olur.
Kendisinin her işte O'na muhtaç olduğunu bilen insan, vesilelere sarılarak maksuda ulaştığı takdirde o sonuç Allah (c.c)'ın rızasına uygun bir sonuç olur. Bu Allah (c.c)'a (iman etmenin) kulluk anlayışının içinde derin bir hal olarak sayılır.
İnsanoğlu, kendisine kulluk görevlerinde yüklenebildiği miktarda itibar kazanır Allah (c.c) indinde. Kulluktan nasibine düşen oranda büyür insanoğlu.
Fakat insanlar bu konuda derece derecedir. Bu derecelerin sayısını ancak Yüce Allah bilir.
İnsanların en mükemmel, en faziletlisi, en yücesi, Allah (c.c)'a en yakın olanı,en kuvvetli, en doğru yolda (hidayet bulmuş) olanı, Allah (c.c)'a izah edilen biçimde en iyi kulluk yapanıdır.
Yani, Allah (c.c)'a "ubudiyeti" (kulluğu) ve "itaati" en çok olanın derecesi en yüksektir.
İşte bu; Yalnız Allah (c.c)'ı sevmek, Allah (c.c)'ı sevdiği için de, Allah (c.c)'ın sevmesini istediği şeyleri sevmek Allah (c.c)'ın gönderdiği dinin en büyük gerçeğidir.
Allah (c.c)'ın Rasûlleri, ve indirdiği kitapları ile gönderdiği İslâm dininin temel hakikatidir bu.
Bu hakikat,bir kulun sadece ve yalnız Allah (c.c)'a teslim olması, başkasına kul olmamasıdır.
Bütün ilahi emirlerin nirengi noktasıdır bu.
Hem Allah (c.c)'a ve hem de başkalarına teslim olan (kimse) "müşrik",
O'na teslimiyetten yüz çevirmiş Allah (c.c)'a sırtını dönmüş (kimse) "mütekebbirlerden" olur.
