Muhabbetin (Sevginin) en ileri derecesi kulluk, en alt derecesi ise alâkadır (ilgidir).

İlk başta insan kalbi sevgiyle ilgi ve "alâka" duyar, zaman geçtikçe, sevgi derinleştikçe sevdiğini sayıklamaya başlar. Daha ilerde kalpten bir sevgiyle insan çılgına döner. İşte bundan sonra muhabbet (sevgi) "aşka" inkılâb eder (dönüşür), aşktan sonra ise "kulluk" (ibadet), itaatkarlık derecesine yükselir.

Allah (c.c)'a itaatkarlıkla kul olan kişi; O'nu son derece seviyor, ihtiram (hürmet, saygı) duyuyor, tezellül (kendini hor / hakir / küçük görmek. Son derece itaatkar, muti / uyumlu olmak) gösteriyor demektir.

- Bir kimse sevmediği, nefret ettiği, buğz ettiği bir insana hürmet edip, hudû (tezellül) edip boyun eğerse, ona kulluk ediyor sayılmaz.

- Bir başka şekilde, tersine olarak, bir kimse bir kimseyi sevse fakat hudû (tezellül) etmese hürmet ve saygı duymasa, boyun eğmese yine kulluk ediyor sayılmaz.

Bir insan çocuklarını yahut arkadaşlarını sever, fakat bu sevgi kulluk değildir. İşte aynen bu durumdadır yukarıda tanımlanan kişiler.

Bundan ötürü, Allah (c.c)'a kulluk yapmada, sevgi yahut hudûdan (tezellül), saygıdan birinin bulunması yeterli olamaz.

Allah (c.c), kula her şeyden daha sevgili ve saygı değer olmalı, kul Allah (c.c)'ı her şeyden daha yüce, daha azametli bilmeli.

Yani;

Allah (c.c)'ı her şeyden daha fazla sevmeli, boyun eğmeli, itaat etmeli tezellül göstermeli ki, insanoğlu "kul" olabilsin.

Kul bilmelidir ki;

- Allah (c.c)'tan başkasına beslenen aşırı sevgi fasıklık,

- Allah'ın emri dışında tazim ve hürmet gösterdiği kimselerin azameti bâtıldır.

Bu durumu ayeti kerime ne kadar da güzel açıklamaktadır:

"De ki: Babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz, kabileniz, elinizdeki mallar, zarar etmekten korktuğunuz ticaret ve hoşunuza gitmekte olan konutlar, size, Allah'tan, O'nun Rasulunden ve O'nun yolundaki cihattan daha sevgili ise, artık Allah'ın emri ve hükmü gelinceye kadar bekleyedurun. Allah fasıklar güruhunu asla himaye etmez, doğruluklarını kabul etmez" (Tevbe: 9/24)

Belli oluyor ki;

- En ileri derecedeki sevgi ve muhabbet, sadece Allah (c.c)'a ve O'nun Rasûlüne (s.a.v) gösterilendir.

- Zira itaat sadece Allah (c.c)'a ve O'nun rasûlüne yapılır.

- Kul sadece Allah (c.c)'ı ve rasûlünü razı etmek zorundadır.

Ayette şöyle buyuruluyor:

"Allah'ı ve rasûlünü razı etmeleri kendileri için daha hayırlıdır" (Tevbe: 9/62)