ABDEST VE MESH İLE ALAKALI KONULAR
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
ABDEST ALIRKEN NİYET ETMEK
{ … Ömer r.a şöyle dedi : Ben Resulullah s.a.v’i işittim şöyle buyuruyordu : Ameller ancak niyetlere göredir....... }
Buhari (1-Ter:143) Müslim (1907/100) Ebu Davud (2201) Nesei (75) İbni Mace (4227) Humeydi (28) Tayalisi (37) İbni Huzeyme (228) Tabarani (40-7046-M. Evsat) Ebu Nuaym (8/42-el-Hilye) Hatib (4/244-et-Tarih) İbni Hazm (3/231-el-Muhalla) İbn Carud (64) Ahmed (1/25) Albani (1/59-el-İrva)
İZAH : Bilindiği gibi niyet ; yapılacak bir eylemi kişinin zihninde tasarlamasının adıdır. Yani,kalbin bir şeye meyletmesidir. Dolayısıyla niyetin mahalli kalptir ve dille niyet edilmez.
ABDEST ALIRKEN BESMELE ÇEKMENİN GEREKLİLİĞİ
{ … Ebu Hureyre r.a den Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Abdest almayan kimsenin namazı yoktur. Abdeste başlarken Bismillah demeyen kimsenin de abdesti yoktur. }
Ahmed (2/418) Ebu Davud (101) Tirmizi (25) Muhtasaran İbni Mace (399) Dare kutni (1/71) Hakim (1/1476) Beyhaki (1/43)
ABDESTİN KEYFİYETİ
{ … Humran b. Eban şöyle dedi : Osman b. Affan r.a yu abdest alırken gördüm. Ellerine biraz su döktü ve onlan üç kez yıkadı. Sonra üç kez azını çalkaladı ve burnuna su alıp çıkardı. Sonra üç kez yüzünü yıkadı. Sonra üç kez dirseğine kadar sağ elini yıkadı. Sonra sol elini aynı şekilde yıkadı. Sonra başını meshetti. Sonra üç kez sağ ayağını topuklara kadar yıkadı. Sonra bu şekilde sol ayağını da yıkadı. Sonra şunu söyledi : Resulullah s.a.v’i bu benim abdest aldığım gibi abdest alırken gördüm. Sonra Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Her kim bu benim abdestim gibi abdest alır, sonra kalkar içinden kendi kendisiyle konuşmaksızın iki rekat namaz kılarsa onun günahları bağışlanır. }
Buhari (1934-Ter:1800) Müslim (226/3) Ebu Avane (1/238) Ebu Davud (106) Nesei (84) Darimi (1/) İbni Hibban (1060-el-İhsan ) İbni Huzeyme (2-3) Abdurrezzak (141) Tabarani (1/267-M. Sagir) Beyhaki (1/53)Beğavi (153-eş-Şerh)
{ … Abdulhayr şöyle dedi : Ali b. Ebi Talib r.a sabah namazını kıldıktan sonra caminin avlusuna geldi ve oraya oturdu. Sonra – hizmetcisi olan – çocuğa : Bana bir abdest suyu getir,dedi. Çocuk ona içerisinde su olan bir kap ve bir de tas getirdi. - Abdulhayr dedi ki :
Biz oturmuş ona bakıyorduk. Ali r.a sağ eliyle su kabını aldı sol eline döktü. Sonra onunla iki elini yıkadı. Sonra tekrar sağ eliyle su kabını aldı sol eline ondan su boşalttı, sonra da onunla iki elini yıkadı. Sonra tekrar sağ eliyle su kabını aldı ve sol eline ondan su boşalttı, sonra da onunla iki elini yıkadı. Ellerini bu şekilde üç kez yıkadı. Abdulhayr dedi ki : Ali r.a ellerini bu şekilde üç kez yıkayıncaya kadar ellerini su kabının içine girdirmedi. Sonra o, sağ elini su kabına girdirdi - eline su alarak üç kez - ağzını doldurup mazmaza yaptı. - ağzını çalkaladı - Peşinden üç kez burnuna su alıp sol eliyle çıkardı. Sonra üç kez yüzünü yıkadı. Sonra üç kez dirseğine kadar sağ elini yıkadı. Sonra üç kez dirseğine kadar sol elini yıkadı. Sonra sağ elini su kabının içine - suda eli kaybolacak şekilde - girdirdi. Sonra alabildiği kadar su ile elini oradan çıkardı. Sonra sağ elindeki suyu sol eline dökerek iki eliyle bir kez başının tamamını meshetti. Sonra sağ elini su kabına girdirdi sonra onunla sağ ayağına su döktü ve sol eliyle sağ ayağını üç kez yıkadı. Sonra yine sağ eliyle sol ayağına su döktü ve sol eliyle sol ayağını üç kez yıkadı. Sonra sağ elini su kabına yine daldırdı, elini su ile doldurdu sonra o suyu içti. Sonra şöyle dedi : İşte bu Allah’ın Nebisi s.a.v’ in abdestidir. Kim Nebi s.a.v’in abdestine bakmak isterse, Onun abdesti işte böyledir. }
İbn Carud (68) Ebu Davud (111-112) Nesei (93-94-95) Darimi (1/178) İbni Huzeyme (147) İbni Hibban : 1079-el-İhsan ) Tayalisi (149) Tabarani (2/59-60-M. Sağir) Dare kutni (1/90) Beyhaki (1/48-58-68) Beğavi : 222-eş-Şerh - Ahmed (1/135)
ABDEST AZALARININ BİRER VEYA İKİŞER DEFA YIKANABİLECEĞİ
{ … Ebu Hureyre r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v’i abdest uzuvlarını ikişer ikişer yıkar halde abdest alırken görmüşümdür. }
İbn Carud : 71 - Ebu Davud (136) Tirmizi (43) İbni Hibban (1094-el-İhsan) Hakim (1/150) Beyhaki (1/79) Ahmed (4/41)
{ … İbni Abbas r.a şöyle demiştir : Resulullah s.a.v abdest uzuvlarını birer kere yıkayarak abdest aldı . }
İbn Carud : 69 - Buhari (1 57-Ter:304) Ebu Davud (138) Nesei (80) Tirmizi (46) Darimi (1/177) İbni Mace : 411) İbni Hibban (1095-el-İhsan) İbni Huzeyme (171) Tayalisi (2660) Beyhaki (1/73) Beğavi (226-eş-Şerh) Abdurrezzak (128) Ahmed (1889)
ABDEST ALIRKEN MİSVAK KULLANMANIN GÜZELLİĞİ
{ … Ebu Hureyre r.a dan Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Ümmetime meşakkat verecek olmasaydım, her abdestle beraber misvak kullanmalarını onlara emre-derdim. }
İbn Carud (63) Malik (1/66/115) İbni Huzeyme (138) Şafii (1/22-el-Umm) Ahmed (9935) Tayalisi (2328) Hakim (1/146) Beyhaki (1/36) Albani : 1/1 10-el-İrva - C.Sağir : 3/7536.N
{ … Aişe r.anha dan Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Misvak ağız için temizlik ve Allah’ın da rızasıdır. }
Buhari : 1934 – Ter : 1800 -Ta’Iikan - Nesei : 1/5 - Darimi : 1/174 - Beyhaki : 1/34 - Şafii : 1/23-eI-Umm - Ahmed : 6/47
ABDEST ALIRKEN PARMAKLARI VE SAKALI HİLALLEMEK
{ … Enes ibn Malik r.a dan. Resulullah s.a.v abdest aldığı zaman,bir avuç su alarak çenesinin alt kısmından elini sokup,sakalını hilaller ve : Aziz ve Celil olan rabbim bana böyle emretti,buyururdu. }
Ebu Davud : 1.c.145.N
{ … Şakik b. Seleme şöyle dedi : Osman r.a’yu abdest alırken gördüm ..... Başını ve kulaklarının içini ve dışını meshetti ..... Parmaklarını ve sakalını hilalledi ..... }
İbni Mace (430) Ebu Davud (110) İbn Carud (72) İbni Huzeyme (151) Beyhaki (1/54) Ahmed (11149)
Altı çizili kısmın İbni Mace’ nin rivayet ettiği Ammar b. Yasir r.a hadisinden şahidi vardır.
İbni Mace : 1/429
BAŞIN TAMAMININ MESHEDİLMESİ
{ … Abdullah b. Zeyd b. Asım r.a dan şöyle dedi : Resulullah s.a.v : ” .... Başını meshetmek için iki eline – biraz - su aldı. Meshetmeye başının ön kısmından başladı. Sonra ellerini başının arka kısmına – yani enseye - doğru götürdü. Sonra ellerini tekrar başının ön kısmına getirdi. }
İbn Carud : 73 - Tirmizi : 32 - İbni Mace : 434
{ … El-Mikd b. Ma’dikeribe r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v’e abdest suyu getirildi, Resulullah ... Başını, kulaklarının – içini ve dışını - meshetti. }
İbn Carud (74) Ebu Davud (121) İbni Mace (442) Beyhaki (1/65) Tahavi (1/32-el-Meani) Ahmed (4/132)
ABDESTTEN SONRA ETEĞE SU SERPME
{ … Hakem veya Hakemin oğlundan, o da babasından rivayet etmiştir. Resulullah s.a.v idrar yaptı sonra abdest aldı ve sonra da eyeğine su serpti. }
Ebu Davud : 1.c.168.n
SARIKLAR ÜZERİNE MESHETMEK
{ … El - Mugire b. Şu’be r.a şöyle dedi : Nebi s.a.v abdest aldı, başına ve sarığa ... meshetti. }
İbn Carud (83) Müslim (274/82-83) Ebu Avane (1/225) Ebu davud (150) Nesei (107) Tirmizi (100) İbni Hibban (1432-el-İhsan) Beyhaki (1/58) Beğavi (232-eş-Şerh) Ahmed (4/179)
ABDEST DE AYAKLARIN GÜZEL YIKANMASINA İHTİMAM GÖSTERMEK
{ … Ebu Hureyre r.a Bir su kabından abdest alan bir topluluk gördü. Onlara şöyle dedi : Abdest almayı tam erkanı ile yapınız. Çünkü ben Ebu’l-Kasım s.a.v’i şöyle buyururken işittim : Vay şu ökçe sinirlerinin ateşteki haline ! }
İbn Carud (78) Buhari (165-Ter:311) Müslim (242/28-29-30) Ebu Avane (1/251-252) Nesei (110) Tirmizi (41) Darimi (1/179) İbni Mace (453) İbni Huzeyme (162) Beyhaki (1/69) Abdurrezzak (62-63) Ahmed (4/430)
MESTLER ÜZERİNE MESHETMEK
{ … İbnu’l- Haris,den şöyle dedi : Cerir r.a yu Su kabından abdest alırken gördüm, o mestleri üzerine meshetti.
Ben : Mestlerinin üzerine meshediyor musun ? dedim. Cerir : Ben Resulullah s.a.v’i böyle yaparken gördüm, dedi.
Ravilerden İbrahim şöyle dedi : Bu hadis Abdullah İbni Mesud ve arkadaşlarının çok hoşuna gidiyordu. Çünkü Cerir’in müslüman oluşu Maide suresinin inişinden sonra idi. }
İbn Carud (81) Buhari (387-Ter:480) Müslim (272/72) Ebu Avane (1/254-255) Nesei (118) Tirmizi (93) İbni Mace (543) İbni Hibban (1335-el-İhsan) İbni Huzeyme (186) Humeydi (797) Dare kutni (1/193) Beyhaki (l/270-273) Tabarani (2421-2430) Abdurrezzak (756-757) Ahmed (4/358-361-364) Albani (99-el-İrva)
{ … Mugire b. Şu’be r.a şöyle dedi : Ben Resulullah s.a.v’i mestlerinin üzerine meshederken gördüm. }
İbn Carud (85) Ebu Davud (161-162) Tirmizi (98) Tayalisi (692) Dare kutni (1/195) Beyhaki (1/291) Ahmed (4/245)
ÇORAPLAR VE AYAKKABILAR ÜZERİNE MESHETMET
{ … Mugire b. Şu’be r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v abdest aldı, çoraplarının ve ayakkabılannın üzerine meshetti. }
Ebu Davud (159) Tirmizi (99) İbni Mace (559) İbni Ebi Şeybe (1/215!) İbni Hibban (1338-el-İhsan) İbni Huzeyme (198) Tabarani (20/996) Tahavi (1/97-el-Meani) Hakim (1/169) Beyhaki (1/283) Ahmed (4/252) Albani (101 -el-İrva)
AÇIKLAMA : Bazı alimler bu hadisin illetli olduğunu ifade etmişlerdir. Ebu Davud da onlardan biridir. Onların bu hadise illetli derken ileri sürdükleri sebep şudur :
Muğire b. Şu’be nin mestler üzerine meshetme meselesinde rivayet ettiği hadislerin genelindeki ifade “ Resulullah s.a.v mestlerinin üzerine meshetti...” şeklinde olduğu için, Abdurrahman b. Mehdi Muğire r.a’nun bu “ Çoraplarının ve ayak-kabılarının üzerine meshetti ” anlamındaki hadisini almamıştır. İlletmiş gibi gösterilen bu durum asla illet değildir. Hadis imamlarından her hangi birinin kendine göre bir sebepten dolayı bir hadisi terk etmesi, eğer makul bir sebeb olsaydı, hadis diye bir şey kalmazdı….. Çünkü bir çok imam,makul olmayan bir takım sebeplerden dolayı bir çok hadisi almamıştır.
Halbuki bir hadisi hüccet olmaktan çıkaran sebeb ; onun sahih olmamasıdır. Yani onun zayıf oluşu ve zayıflık sebebinin de, bu şerefli hadis ilminin kaidelerine göre olmasıdır… Dolayısıyla bu hadis, zannedilenin tam tersine ravileri sika ve senedi de sahihtir. Aynı zamanda hadisin metni de “ Resulullah s.a.v mestlerinin üzerine meshetti ” anlamındaki hadisin metnine muhalif değildir. Aksine bu, o hadiste olmayan bir ziyadedir. Sıkanın da ziyadesi makbul olduğuna göre bu, diğer hadiste olmayan yeni bir hükmü ifade etmektedir. 0 da çoraplar üzerine meshetmektir.
MUKİM VE SEFERİ İÇİN MESH MÜDDETİ
{ … Huzeyfe b. Sabit ve Ebu Bekere r.a şöyle dediler : Resulullah s.a.v mestler üzerine meshetmenin müddetini, seferi olan için üç gün üç gece, mukim olan için de bir gün bir gece olarak takdir etti. }
İbn Carud (86-87) Ebu Davud (157) Tirmizi (95) İbni Mace (554) İbni Hibban (1329-el-İhsan) Humeydi (435) Tabarani (3749-M.Kebir) Dare kutni (1/194) Beyhaki (1/277-281) Beğavi (237-eş-Şerh) Abdurrezzak (790) Ahmed (5/214)
ABDESTTEN SONRA YAPILACAK DUA
{ … Ömer r.a dan Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Sizden herhangi bir kimse abdest alır ve abdest alışını tam yaptıktan sonra : “ Eşhedü En la ilahe illallahu Vehdehu la şerike leh ve eşhedü Enne Muhammeden Abduhu Ve Rasuluh. Allah’um mec’alniy minettevvabiyne vecalniy minel mutatahhiriyn “ derse ona cennetin sekiz kapısı açılır ve kendisi hangisinden isterse içeriye girer. }
“ Şehadet ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur ve şeriksiz olarak birdir. Ve yine şehadet ederim ki Muhammed onun kulu ve resulüdür. Ey Allah’ın beni tevbe edenlerden ve temizlenenenlerden kıl. “
Ahmed /4/145-146-153) Müslim (234/17) Ebu Avane (1/225) Ebu Davud (169) Nesei (148) Tirmizi : 1.c.55.n - İbni Mace (470) İbni Hibban (1050-el-İhsan ) İbnus-Sünni (31-Amelül yevm Beyhaki (1/78) Abdurrezzak (142)
DERLEYEN
TACUDDİN EL- BAYBURDİ
|
